اقدامات امام موسی کاظم (ع) در جهت رشد آزاداندیشی جامعه است
گروه اجتماعی: امام موسی کاظم (ع) با مبارزات فرهنگی علیه حاکمان وقت، آگاهیبخشی فکری و عقیدتی و تربیت شاگردان فراوان موجب رشد آزاداندیشی در جامعه شدند. امام هفتم (ع) با مبارزهای فرهنگی خود علیه حاکم وقت، تحولات سیاسی و اجتماعی زیادی به وجود آوردند.
برنامهریزی فکری و آگاهیبخشی عقیدتی از دیگر اقدامات مهم امام موسی کاظم (ع) بود و در دوران امام موسی کاظم (ع)، عقاید خرافی و انگیزههای نژادپرستی رواج بسیاری یافته بود. ایشان با تفسیر و بیان فقه، احکام و احادیث سعی در ارشاد و تربیت مردم و نشر موازین اسلامی داشتند.
بیشتر افراد از تقیه تصور حتمی دارند و آنرا دستکشیدن از مبارزه و سکوت و سکون تعبیر میکنند. در صورتی که تقیه به معنی فرهنگ رازداری است در فرهنگ شیعه، تقیه یعنی در حالت مخفیانه از خود و دین اسلام دفاع کردن.
امام موسی کاظم (ع) افرادی را برای نفوذ در دربار حاکمان وقت تربیت میکردند. این افراد علاوه بر اینکه امام (ع) را در جریان اخبار دربار میگذاشتند بسیاری از مشکلات شیعیان را حل میکردند.
امام موسی کاظم (ع) زینتالمجتهدین یعنی زینت عرصههای علمی بودند. ایشان در انتشار علوم و احادیث تلاش بسیاری کردند. شیعیان به دلیل اعمال فشار از جانب حکومت روایات و سخنان امام موسی کاظم (ع) را با کنایههای سید، عبد صالح، ابوالحسن و ابوابراهیم بیان میکردند. ایشان با تلاش در عرصههای علمی و فکری 272 به قولی 319 شاگرد تربیت کردند.
زمانی که امام موسی کاظم (ع) در زندان بودند رقاصهای را به عنوان خدمتکار آن حضرت به زندان فرستاند. زن بسیار متحول شد و گفت من چیزی دیدم که فقط باید توبه و طلب مغفرت از خداوند کنم.
در مورد مهمترین خصوصیات اخلاقی امام موسی کاظم (ع) امام موسی کاظم (ع) عابدترین، فقیهترین و احسانگرترین فرد زمان خویش بودند. ایشان را همپیمان سجدههای طولانی و اشکهای جوشان وزیران مینامیدند.
وقتی هارون امام موسی کاظم (ع) را به کاخ دعوت کرد. از ایشان پرسیدند: اینجا را چه جور جایی میبینی؟ امام (ع) فرمودند: کاخ سرای فاسقان است. این ظلمستیزی امام (ع) باعث شد حاکمان زمان ایشان را زندانی نمایند. به طوری که ایشان مدت طولانی را در زندانها سپری کردند.