فلسفه قمه زنی در اسلام ۲

جریان فتوای آیت الله بروجردی(ره)

جناب آقای حاج حسن خلج می‎گوید:

من یادم هست که نقل کرده‎اند برای من، که از آیت الله بروجردی بزرگ که در زمان خودشان بزرگترین مرجع شیعه بودند .

سوال کردند از آقا، نه سوال کردند، آقا را ترغیب و تشویق کردند به این که شما فتوایی بدهید که قمه‎زن‎ها قمه نزنند .

حضرت آیت الله بروجردی، ظهر عاشورا رفتند منبر، روضه خواندند، مردم گریستند بر سیدالشهدا، بعد گفتند از من خواستند که بر حرمت قمه‎زنی فتوا بدهم، 365 روز سال را ما مرجع هستیم مردم تقلید می‎کنند، یک روزش امام حسین علیه السلام مرجع است، مردم از امام حسین تقلید می‎کنند.

تحلیل و نقد:

مطلبی که جناب آقای خلج مطرح کرده‎اند با احتمال قریب، به یقین کذب محض است به چند دلیل:

1- چنین مطلبی از آیت الله بروجردی در کتاب‎ها و خاطرات مختلفی که از ایشان نقل شده وجود ندارد.

2- جریانی وجود دارد که دقیقا برعکس جریان فوق است و من احتمال می‎دهم که همین جریان را تحریف کرده‎اند و برای جناب آقای خلج تعریف کرده‎اند و ایشان بدون این که تحقیقی کرده باشند و یا حتی کمی در مضمون این جریان تاملی کرده باشند این جریان را نقل کرده‎اند.

اما آن جریان چه بوده است؟

افراد مختلفی جریانی که در ذیل می‎آید را نقل کرده‎اند و ما از قول استاد مطهری در کتاب حماسه حسینی، ج 1، ص 185نقل می‎کنم .

استاد مطهری نقل می‎کنند که: «... یادم هست در سال‎هایی که در قم بودم در آنجا هم یک نمایش‎ها و شبیه‎های خیلی مزخرفی در میان مردم بود. سال‎های اول مرجعیت مرحوم آیت الله بروجردی (رضوان الله علیه) بود که قدرت فوق‎العاده داشتند. قبل از محرم بود. به ایشان گفتم وضع شبیه‎خوانی ما این جور است. دعوت کردند، تمام رؤسای هیئت نزد ایشان آمدند. از آنها پرسیدند: شما مقلد چه کسی هستید؟ همه گفتند ما مقلد شما هستیم . فرمودند: اگر مقلد من هستید، فتوای من این است که این شبیه‎هایی که شما به این شکل در می‎آورید حرام است. با کمال صراحت به آقا عرض کردند که آقا ما در تمام سال مقلد شما هستیم الّا این سه چهار روز که ابداً از شما تقلید نمی‎کنیم . گفتند و رفتند و به حرف مرجع تقلیدشان اعتنا نکردند. این نشان می‎دهد که هدف، امام حسین علیه السلام نیست. هدف، اسلام نیست. نمایشی است که از آن استفاده‎های دیگری و لااقل لذتی می‎برند... .»

آیت الله طاهری خرم‎آبادی نیز در خاطرات خود به این جریان اشاره کرده که می‎توانید به آدرس زیر مراجعه کنید:

http://www.irisn.com/ketabkhaneh/yazde/khaterate_ayatoallah_mohammad_yazdi_09.htm

در همین خاطره که در سایت فوق آمده است آیت الله طاهری خرم‎آبادی نقل می‎کنند که: «... یک با ر در اصفهان در خصوص قمه‎زدن، استفتایی طرح شد تا از طریق بنده به قم برده و جواب آن از حضرات آیات بروجردی، خوانساری، صدر و حجت گرفته شود. من هم غافل از این که استفتاء مزبور دارای بعد سیاسی است، در کمال سادگی آن را به نزد علما بردم و جواب خواستم. قرار بر این شد که آقایان بعدا پاسخ بدهند. من قضیه را پی‎گیری کردم و جواب‎ها را یک به یک دریافت نمودم که البته بعضی از آنها سربالا بود .

در این میان مرحوم آیت الله بروجردی از پاسخگویی خودداری کردند و بنده در سوال اصرار ورزیدم و حتی یک بار پیشکار ایشان، حاج احمد به من پرخاش کرد و گفت: آقا به این گونه استفتائات پاسخ نمی‎دهند و چرا شما متوجه نیستید و هر روز مراجعه می‎کنید؟ من هم با لحن نسبتا تندی گفتم: چرا این را از اول نگفتید؟ من نمی‎دانستم که پای مسائل سیاسی در بین است .

بعدها بیشتر واقف شدم که پاسخگویی به سوالاتی از این دست بسیار حساس است و باید اطراف قضیه به دقت ملاحظه شود تا تبعات منفی به بار نیاید... .»

بنابراین ملاحظه می‎کنید که وقتی آیت الله بروجردی حتی حاضر به پاسخ به استفتاء در مورد قمه‎زنی نیستند چطور ممکن است به این صراحت در ترویج قمه‎زنی آن هم روی منبر صحبت کنند .

نتیجه این که جمله " 365 روز سال را ما مرجع هستیم مردم تقلید می‎کنند، یک روزش امام حسین مرجع است، مردم از امام حسین تقلید می‎کنند"؛ نه تنها از آیت الله بروجردی نیست بلکه جمله‎ایست که روسای هیئت‎های مذهبی به خود آقا گفته‎اند که منظورشان این بوده که ما در این قضیه مقلد شما نیستیم .

3- جمله "365 روز سال را ما مرجع هستیم مردم تقلید می‎کنند، یک روزش امام حسین مرجع است، مردم از امام حسین تقلید می‎کنند"؛ از هر مرجعی گفته شود حرف بسیار زشت و توهین‎آمیز هم به مرجعیت و هم به امام حسین علیه السلام است، چرا که این شبهه را القا می‎کند که راه مراجع با راه امام حسین علیه السلام دو راه مجزا است و نظراتشان با هم فرق می‎کند و بدتر این که سهم امام حسین علیه السلام از پیروی فقط یک روز در سال است. و من فکر نمی‎کنم هیچ مرجعی حاضر باشد چنین حرف زشتی را بر زبان آورد .

4- کجا و چه موقع امام حسین علیه السلام دستور و توصیه به قمه‎زنی داشته‎اند که آیت الله بروجردی بخواهند بگویند که در این زمینه امام حسین علیه السلام مرجع هستند و باید به نظر ایشان عمل کرد . اتفاقا همه دعواها همین جاست که هیچ توصیه یا حتی تاییدیه دینی درباره قمه‎زنی از هیچ کدام از ائمه معصومین علیهم السلام وجود ندارد و اگر وجود می‎داشت آیا برخی از مراجع جرئت مخالفت با این توصیه‎ها را داشتند؟! مطمئنا خیر .