دلالت آیات قرآن بر وجود عالم برزخ
وَ یَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُو?ا ءَالَ فِرْعَوْنَ أَشَّدَ الْعَذَابِ.
پس از آنکه هر صبح و شب بر آتش عرضه میشوند، این معنی ادامه دارد تا وقتیکه ساعت قیامت میرسد، در آن هنگام به ملائکة عذاب خطاب میشود که: در حال، آل فرعون را در شدیدترین عذابی وارد کنید.
پس معلوم میشود که قبل از قیامت، آنها در عذابی بوده‌اند که آن عذاب در درجة نهایت نبوده است و اینک آن عذاب غائی و نهائی به آنها میرسد. آن محلّ و عالمی که آل فرعون معذّبند ـ نه به عذاب نهائی ـ آن را عالم برزخ گویند.
امّا علّت آنکه آیة: لَهُمْ رِزْقُهُمْ فِیهَا بُکْرَةً وَ عَشِیًّا اختصاص به برزخ دارد، آنستکه صبح و شب و تدریج زمان، از حرکت شمس و قمر و زمین یا فلک الافلاک و نسبت‌های خاصّه بین آنها پیدا میشود، و یا از امتداد حرکت جوهریّه که در باطن و ذات موجودات است پدید می‌آید؛ و در قیامت که آسمان و زمین نیست و أصلاً حرکتی نیست، بنابراین نسبت بین آنها نیز که از آن انتزاع زمان میشود وجود ندارد:
مُتَّکِـِینَ فِیهَا عَلَی الاْرَآنءِکِ لاَ یَرَوْنَ فِیهَا شَمْسًا وَ لاَ زَمْهَرِیرًا.
?در آنجا شمس نیست که دیده شود و زمهریری نیست تا سرمای آن ابرار را در آزار و اذیّت قرار دهد.?
و نیز میتوان برای اثبات و وجود عالم برزخ، به این آیه تمسّک جست:
إِذِ الاْغْلَـ'لُ فِی? أَعْنَـ'قِهِمْ وَ السَّلَـ'سِلُ یُسْحَبُونَ * فِی الْحَمِیمِ ثُمَّ فِی النَّارِ یُسْجَرُونَ.
?آن کسانیکه در آیات خدا مجادله میکنند و تکذیب کتاب خدا را می‌نمایند و به آنچه خداوند به پیامبرانش ارسال داشته است تکذیب میکنند، پس بزودی خواهند دانست، در زمانی که غلّها و سلسله‌ها در گردنهای آنان آویخته شود و بسوی حمیم کشانده گردند و سپس در آتش، آتش زده شوند.?
حَمیم چیز گرم را گویند چون آب گرم، هوای گرم و امثال آن، و سَحْب به معنای کشاندن است، و سَجْر بمعنای آتش زدن است؛ سَجَرَ التَّنور یعنی تنور را آتش زد. و ثُمَّ همانطور که ذکر کردیم بمعنای تراخی و انفصال است، یعنی پس از مدّت و زمانی؛ و بنابراین معنای آیه اینطور میشود:
?این افراد جدال کننده و تکذیب کننده، اوّل در هوای گرم و یا آب گرم کشانیده میشوند، و سپس در آتش افکنده و در آنجا آتش زده میشوند.?
معلوم است که مراد از سَحْبِ در حَمیم، عالم برزخ است که از گرمای آنجا ناراحتند، و مراد از سَجْر در نار، عالم قیامت است که در آنجا بتمام مَعنی‌الکلمه میسوزند و به کیفر نهائی میرسند.
و نیز میتوان به این آیه استدلال نمود:
حَتَّی'? إِذَا جَآءَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَ هُمْ لاَ یُفَرِّطُونَ * ثُمَّ رُدُّو?ا إِلَی اللَهِ مَوْلَن'هُمُ الْحَقِّ أَلاَ لَهُ الْحُکْمُ وَ هُوَ أَسْرَعُ الْحَـ'سِبِینَ.
?تا چون زمانی که مرگ یکی از شما فرا رسد، جان او را فرشتگان قبض ارواح ما اخذ نموده و در این عمل هیچ کوتاهی نمی‌کنند، و سپس باز گردانیده شوند بسوی خداوند که مولای حقّ آنان است؛ آگاه باشید که منحصراً حکم بدست خداست و او با سرعت‌ترین حسابگران است.?
ثُمَّ بمعنای فاصله است، این فاصله همان برزخ است. چون قیام مردم در مقام عَرْض در نزد پروردگار در عالم برزخ نیست، برزخ مانند دنیاست با تجرّدی بیشتر، که همان تجرّد از مادّه باشد؛ و قیام انسان در نزد حقّ و عالَم سؤال و میزان و حساب و مقام عَرْض، در عالم قیامت است که مقام قیامِ حقیقت نفس است به ذات خود و واقع خود، نه تنها به صورت و مثال خود.
و لذا تعبیر به ثُمَّ فرموده است: ثُمَّ رُدُّوا. و نفرموده است: فَرُدّوا. یعنی بین قبض روح فرشتگان و قیامت کبری فاصله‌ایست که پس از طیّ آن فاصله باید بسوی خدا که مولای حقّ است باز گردند.
یا زینب (س)
سلام علیکم
ممنونم از حضورتون
مطلبتون خیلی خوب بود ـ استفاده کردم ـ خداوند بهتون خیر بده
و مطلب پست پیشین تون هم عالی بود ـ انتخاب زیبا و بجائی بود در این روزهای مانده به اربعین
این همه نافلهء فردی و اجتماعی فقط با جاریِ محبت و خلوص الهی تفسیر می شود و دیگر هیچ ـ آپم و منتظر حضورتون
التماس دعا
علی علی